Skogbruk, skogindustri og tømmerkaiar i Salten

Denne nyheten ble publisert av: Helge Kårstad Publisert dato: 14.12.2017

Desse vil byggje ny tømmerkai i Straumen i Sørfold kommune. Den nye kaien skal byggast i bakkant av forsamlinga på bildet som også vitja Elkem Salten denne dagen. F.v. Ole Bakke frå Allskog, Geir Sund frå fylkesmannen i Nordland knapt synleg bak Ole, Arild Hollum frå Elkem Salten, Arvid Knutsen frå Nordland fylkeskommune, Line Hansen frå Sørfold kommune, Ann-Hege Hanstad frå Statskog, Jostein Saus frå Statskog, Vibeke Unonsen som styrerepresentant i Allskog og skognæringsforum i Nordland, Ørjan Alm frå Saltdal kommune, Kjell Mohus frå Salten Havneservice, Gerd Bente Jacobsen frå Sørfold kommune, Georg De Besche frå Fauske kommune, Kurt Jessen Johansson frå skognæringsforum i Nordland og Torgunn Sollid frå Skognæringa Kyst. Alle foto: Helge Kårstad

Tømmerkai i Straumen i Sørfold under utgreiing
Denne veka var representantar frå kommunar,fylke, skog og skogindustrifolk samla på kommunehuset i Straumen i Sørfold for å diskutere utbygging av ein ny tømmerkai. Plasseringa er like ved Elkem Salten sitt anlegg som produserar metallurgisk silisium og microsilika. Desse produkta blir brukt i mange forbruksvarer som vi til dagleg handlar i butikken. Og produksjonen til Elkem treng noko i overkant av 100 000 kubikkmeter tømmer til flis (derav ca. 20% lauvtrevirke, resten gran) som sikrar kvaliteten til det ferdige silisium. Plasseringa av tømmerkaien like ved Elkem sitt anlegg vil ha store logistikkmessige føremonar for skogbruket ved at alle kvalitetar av ein tømmerstokk kan transporterast inn til ein terminal i Straumen.
Denne tømmerkaien vil primært dekke kommunane Sørfold, Bodø, Fauske og Saltdal.
Det vil bli ein kommunal kai og ordføraren opplyste på møtet at skogeigarane i dekningsområdet vil få tinglyst ein framtidig prioritert bruksrett til kaien under føresetnad av statleg investeringstøtte. Det vart også presisert i møtet at det er eit vilkår at skognæringa og skogforvaltninga samla vil gå inn for denne tømmerkaien. Kommunen vil i nærmaste framtid få utarbeidd ei skisse for løysing der både tekniske løysingar for tømmerkaien, kostnader, tilgang på tømmer, avtaler og bruksrettigheiter vil bli nærmare utgreidd. Ein søknad om statleg investeringstøtte vil venteleg kome i 2018.

Elkem Salten brukar flis i produksjonen for å sikre god kvalitet på sluttproduktet silisium. Flisa er også ei karbonkjelde på lik linje med trekol som blir nytta i produksjonen. Difor brukar Elkem også stadig meir flis og stiller store krav til kvalitet (massevirke) og leveringsikkerheit. Sidan 2002 er forbruket 5-dobla til kring 100 000 tonn som er budsjettet for 2018 (ca 120 000 kubikkmeter tømmer). Det er mest granvirke som blir nytta, men det er aktuelt med innslag av kring 20% lauvtrevirke. I Nordland vart det til samanlikning totalt hogge ca.175 000 kubikkmeter tømmer i 2016, derav ca. 100 000 kubikkmeter massevirke.

Kva med Beiarn ?
Det er planta mykje skog i Beiarn kommune, som ligg lenger sør og vestanfor Saltdal kommune, med tilgang via veg frå E6 og over Beiarnfjellet.
Det er kring 10 mil frå Beiarn til Straumen, med relativt mykje motkøyring over Beiarnfjellet. Dette vil difor ikkje vere noko god framtidig løysing for skogen i Beiarn. Det er sølvsagt viktig å få i gang meir lokal foredling av tømmeret, men venteleg vil mykje av tømmer frå skogen i Beiarn også i framtida bli seld til føretak utanfor kommunen.
Under eit møte i Beiarn denne veka, vart kommunen oppmoda om å få vurdert om det mogeleg å sikre sjøleia inn Beiarnfjorden. Dette fordi sjøtransport av tømmer er mykje rimelegare enn transport på veg. Det må mudrast ytterst i Beiarnfjorden (Kjellingsundet), leia må merkast og dette vil koste ein god del pengar. Det er Kystverket som vurderar og kostar slike tiltak. Det er også klart at dersom sjøleia inn Beiarnfjorden skal utbetrast og sikrast, må fleire næringar i Beiarn ynskje og trenge dette.
Inntil at dette er avklara, vil ein ikkje kunne ta stilling til framtidig transportåre for tømmeret frå Beiarn.

Øverst: Beiarn med Beiarnfjorden lengst i vest. Med Svartisen i sør og fjorden i vest er det eit godt grunnlag for svært grøderike areal i store deler av Beiarn. Det var ikkje utan grunn at Salten Skogselskap kjøpte eigedomen Breivika i Beiarn i 1919 for å plante skog og drive eigedomen som eit "mønsterskogbruk", her frå Thomashaug-feltet sommaren 1938. Foto: Årbok for Beiarn 2017  Nederst: Slik ser det ut i dag. Det er eit imponerande skue med å sjå frodige bjørkeskogar øverst i lia og store samanhangande granplantingar av svært god kvalitet nederst i liane. Lengst i vest ser vi Beiarnfjorden. Foto: Helge Kårstad

Steigen 
Det er bygd ny tømmerkai på Drag i Tysfjord som dekkjer Tysfjord og Hamarøy kommunar.
For tida er det under planlegging ein ny tømmerkai i Steigen kommune. Det er mykje skog i denne kommunen, og det blir for langt å transportere tømmeret til Drag. Skogbruksjef Gjermund Laxaa i Steigen opplyser at det venteleg vil bli søkt om statleg investeringstøtte til ein tømmerkai i Steigen i 2018.

Meløy og Gildeskål
I dette området er det også planta mykje skog. Det fins nokre eigna kaier i området, men det er ikkje på noko måte sikra framtidig bruk av desse kaiane til tømmer. Det er heller ikkje pr. i dag vurdert utbygging av nokon ny eigen tømmerkai i denne regionen. Det er nødvendig å finne ei avklaring på dette i løpet av 2018.

Skogbruksjef Ørjan Alm i Saltdal kommune fortel at skogplantinga av gran i Saltdalen, saman med furskogen årleg vil produsere inntil 70 000 kubikkmeter tømmer fram mot 2040. Ein ny tømmerkai i Straumen vil bli viktig for skogen i Saltdal. Likevel vil det bli noko langt for skogen lengst oppe i dalen meiner Ørjan Alm.  Ein var tidleg ute med skogskjøtsel og skogplanting i denne dalen. Grunnen til dette var båtbygginga. Ja allereie midten på 1700 talaet var skogane i Saltdal i så dårleg forfatning av det vart sett igang tiltak (tømmerskatt) for å  hindre ytterlegare uthogging av furuskogen. Inntil 1860-åra var Saltdalen hovudleverandør av båtar til Lofotfisket (inntil 600 båtar i året). Manglande tilgang på skog var noko av grunnen til at produksjonen minka og at Rana sør for Salfjellet med større tilgang på gran etterkvart tok over som største produsenten av båtar i Norge.